Mekânsal Ölçek. I
İstanbul’da Yaratıcı Alternatifler İçin Mekan Oluşturma
(Place-Making for Creative Alternatives in Istanbul)
Proje tarihleri: 28 Şubat – 04 Nisan 2022
Katılımcılar: İTÜ Şehir ve Bölge Planlama Öğrencileri
Mentörler/Yürütücüler: Doç. Dr. Ebru Kerimoğlu
Proje içeriği:
Eğer yaratıcılık, kentsel/bölgesel ekonomide bir şehrin/bölgenin diğerinden daha rekabetçi olmasına neden olan üretim faktörüyse, bunun nasıl çalıştığını anlamamız gerekmektedir. Bu proje, yaratıcı şehir fikrini incelemeyi, yaratıcı şehir politikalarının küresel ölçekte yayılmasını ve uyarlanmasını araştırmayı ve bu fikir ve politikaları neoliberal şehirciliğin daha geniş bağlamına yerleştirmeyi amaçlamaktadır.
Proje kapsamında öğrencilerden kentsel politikalarla ilgili farklı boyutları (sosyal-ekonomik-mekânsal-kurumsal vb.) olan alternatif kentsel yaratıcı eylemler önermeleri beklenmektedir. Proje, yaratıcı mekân oluşturmaya (place-making) odaklanacaktır. Proje alanı olarak seçilen Kadıköy ve Beşiktaş ilçelerinde katılımcıların belirleyeceği farklı mahallelerdeki uygulama örneklerine ilişkin tartışmaları içermektedir. İstanbul’da yaratıcılığın ve yaratıcı mekânların gelişmesi için seçilen mahallelerde alternatif mekânların tartışılması/oluşturulması beklenmektedir.
Atölyenin anahtar kelimeleri:
-
- Yaratıcı kent
- Yaratıcı mekân
- Yaratıcı şehir politikaları
- Place-making
Atölye Kazanımları:
- Mekânsal organizasyon/planlama ile politik kentsel ekonomi arasındaki ilişkiyi anlamak;
- Kentsel veya bölgesel düzeylerde kültürel kaynaklara, politikaya ve planlamaya yönelik stratejik, bütünleşik ve kapsamlı bir yaklaşım geliştirmek;
- Mekânsal gelişme planlamasını -kentsel gelişme planlarını- daha geniş bir politika yaklaşımına yerleştirmek ve sosyal uyum ve içerme, kültürel çeşitlilik, rahatlık ve mekân kalitesi, yerel ve bölgesel ekonomik kalkınma dahil olmak üzere çeşitli politika ve planlama gündemleriyle gerekli bağlantıları anlamak.
Mekânsal Ölçek. II
Tekrar Düşün: Fatih
Atölye tarihleri: 28-29-30 Kasım, 1 ve 2 Aralık. 2022
Katılımcılar: İstanbul’daki Mimarlık Fakülteleri Lisans Öğrencileri (Şehir Planlama, Mimarlık, İç Mimarlık, Endüstriyel Tasarım vb.)
Mentörler/Yürütücüler: Fatih Belediyesi ve ITU Design Lab Ekibi
Atölye içeriği:
Fatih, bir yandan metropolün kalbinde, tarihi kentsel peyzajı ve belleği ile eşsiz bir alan olurken, kent kimliğini şekillendiren ve kültürel mirası oluşturan ana odakları, ekonomik anlamda önemli ticaret alanlarını ve özgün konut dokusunu birlikte barındırmaktadır. Fatih bütünündeki akslar ve odaklar sahip oldukları kültürel zenginlik ve tarihi karakter ile ortaklaşsa da kentsel mekândaki işlevler ve günlük kullanım ile birbirinden farklılaşmaktadır. Bizans ve Osmanlı dönemlerinde kentin ana omurgalarından biri olan aks; günümüzde kültür, eğitim ve aktif kamusal hayat açısından günümüzde büyük potansiyel taşımaktadır. Bu aks üzerindeki Cerrahpaşa Tıp Fakültesinin varlığı ve Fatih Belediyesi tarafından gerçekleştirilen kütüphane projeleri, yoğun bir kullanıma sahip Yarımada içinde gençlere yönelik kamusal fırsatlar yaratmaktadır. Bu anlamda var olanın sunduğu fırsatlardan yararlanarak sahip olduğu potansiyellerin tasarım girdisi olarak kullanılacağı atölye çalışmasında kültür ve eğitim odağında, gençler öncelikli olmak üzere kent sakinlerinin bölgedeki hareketliliğine ve kullanımına yönelik yaratıcı çözümlerin arayışına girilecektir.
Belirlenen çalışma alanında mekânsal deneyimler/gözlemler; fiziksel mekân, sosyal doku, mekân içindeki hareketler, objeler ve gündelik yaşam özellikleri üzerinden yapılarak farklılaşan ölçeklerde tasarım çalışmalarına ilişkin konsept çerçevelerin oluşturulması amaçlanmaktadır. Yapılacak çalışmalar, süreç ve neden sonuç ilişkilerini ifade ederken her türlü uygulama, eğitim, teknolojik, sanatsal, yenilikçi tasarım araç ve yöntemleri ile de desteklenmelidir.
Atölyenin anahtar kelimeleri:
- Eğitim ve kültür temasına ilişkin yenilikçi arazi kullanımları ve fonksiyonlar
- Mevcut yarı kamusal ve kamusal kullanımlarının tema kapsamında yeniden düşünülmesi
- Var olanın yeni ile ilişkisi / entegrasyonu / dönüşümü
- Gençlere yönelik eğitim ve kültür altyapısını güçlendirici kullanımlar/ürünler
- Eğitim alan genç kullanıcıların kentle ilişkisinin artırılması
- Yaşayanlar ve genç kullanıcılar arasındaki ilişkisinin derinleştirilmesi
- Gençlerin kent ve kültürel miras ile bütünleşmesi
- Ürün ölçeğinden mekân ölçeğine tasarım çözümleri, düzenlemeler
Atölye Kazanımları:
Atölye katılımcıları Tarihi Yarımada’nın tarihi ve kültürel yapısı ile ilgili bilgi sahibi olacak, tarihi çevrede tasarım konusunda deneyim kazanacak, kentsel sorunların çözümünde disiplinler arası çalışma imkânı bulacaklar, yerleşmenin gerçek problemlerine çözüm üretme fırsatı yakalayacaklar.
Mekânsal Ölçek. III
Başka Türlü Atölye: Gömeç/Balıkesir
Proje tarihleri: 04 Ekim – 20 Aralık 2022
Katılımcılar: İTÜ Şehir ve Bölge Planlama III. Dönem Öğrencileri
Mentörler/Yürütücüler: Prof. Dr. Turgay Kerem Koramaz, Arş. Gör. Begüm Eser
Proje içeriği:
Projede mesleğimizin analitik ve teknik pratiklerini, görsel medya ve sinema gibi sanat dallarının olanaklarından faydalandığımız farklı malzeme kullanımı ve özgün tasarım becerileriyle harmanlayarak geliştirmeyi amaçlıyoruz. Projenin temel konusu Balıkesir Gömeç ilçesinde ekolojik kaynakları (zeytincilik başta olmak üzere) göz önünde bulunduran bir konut yerleşiminin tasarımı olarak belirlenmiştir.
Proje kapsamında aşağıdaki aşamalar takip edilecektir:
- Balıkesir Gömeç İlçesinde kentsel, toplumsal ve ekolojik kullanımların saha gezisi bulguları, sözlü alıntıları ve diğer deneyimlerin çoklu imaj ve gündelik yaşamdan toplanan kanıtlar ile bilişsel haritalamalar (3 adet 84,1 cm x 118,9 cm boyutunda)
- Bilişsel haritalamalar üzerine sergi sırasında da yansıtılabilecek şehir planlamada analitik yollarla üretilen topoğrafya ve çevresel kaynak bilgilerinin üstüste çakıştırıldığı düzlemler ve bu yolla üretilmiş animasyon ve multimedya içerikleri,
- Ayırt edici konut ve yaşam alanı deneyimlerinin aktarılabildiği sinema filmleri üzerinden el çizimleri ile oluşturulmuş görüntüler kolajı ve bu kolajın (ölçekli ve teknik bilgiyi içeren) vaziyet planlarına dönüştürülmesi,
- Vaziyet planlarının (10 cm x 10 cm veya 15 cm x 15 cm boyutlarında) farklı malzemeler kullanarak (seramik de dahil edilebilir) fiziksel modellerinin (en fazla 19 farklı modelin) üretilmesi.
Atölyenin anahtar kelimeleri:
- Analitik ve teknik pratikler
- Konut ve yöre planlama
- Ekoloji ve ekolojik kaynaklar
- Görsel sanatlar
- Balıkesir Gömeç
Ürün Ölçeği. I
Proje tarihleri: 16 Haziran – 07 Temmuz 2022
Katılımcılar: İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğrencileri
Mentörler/Yürütücüler: Dr. Öğr. Üyesi Elif Küçüksayraç
Proje içeriği:
Proje kapsamında, özellikle tasarım süreçlerinin dış paydaşlarla ilişkisini vurgulayan bir süreç takip edilmiştir. Proje kapsamında seminerler verilmiştir:
Seminerlerden ilki, İTÜ Arı Teknokent’in eski müdürü ve İTÜ genelinde tüm öğrencilere açık olan “ISL 478E Entrepreneurship” dersini veren Doç. Dr. Deniz Tunçalp tarafından verilmiştir. İkinci seminer, İTÜ Girişimcilik ve İnovasyon Merkezi (İTÜ Ginova) eski müdürü ve İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü Lisans programında zorunlu olan “ISL353E: Marketing” dersini veren Prof. Dr. Şebnem Burnaz tarafında gerçekleşmiştir. Ayrıca İTÜNOVA Teknoloji Transfer Ofisi Müdürü Dr. Ercan Çitil ve İTÜ Arı Teknokent Direktörü Arzu Eryılmaz da seminer veren uzmanlar arasındadır.
Proje, öğrenciler tasarım süreçlerini çevreleyen faktör ve paydaşlar ile tasarım ve üretim süreçlerinin yönetimine odaklanmakta ve ortalama dörder kişilik takımlar oluşturarak bir iş planı geliştirmeyi kapsamaktadır. Birinci pilot çalışma kapsamında öğrencilerin hazırladıkları projelerin verimini ve hayata geçme ihtimalini artırmak amacıyla iki çalışma yürütülmüştür. İlk çalışma, öğrencilerle yapılan bir anket çalışmasıdır. Öğrencilere projenin içeriğinde nasıl değişiklikler yapılabileceği, hangi konulara daha fazla yer verilmesi gerektiğini düşündükleri sorulmuştur. Ayrıca öğrencilerin ders dışında girişimcilik konularında takip ettikleri etkinlikler ve katıldıkları çalışmalar ile bu projeyi aldıktan sonra hangilerine katılmayı planladıkları sorulmuştur.
Pilot çalışmanın ikinci bölümünde yukarıda sıralanan uzmanlarla “öğrenci projelerinin kalitesinin ve hayata geçme ihtimalinin nasıl artırılacağı görüşülmüştür. Böylece hem İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümünün İTÜ İşletme Mühendisliği Bölüm ile birlikte yürüttüğü projeler karşılaştırılmış, birbirini tamamlaması amaçlanmıştır, hem de İTÜ Girişimcilik Ekosistemi ile İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü öğrencilerinin bağını güçlendirmek amaçlanmıştır.
Çalışma sonuçlarından biri, İTÜ’de tasarım disiplinlerinde çalışan bölümler olan Mimarlık Fakültesi Bölümlerinin, özellikle Endüstriyel Tasarım Bölümünün, işletme ve mühendislik alanlarındaki öğrencilerle daha yakın ve birlikte çalışması için eğitim ve etkinliklerin artırılması gerektiğidir. Bu sayede İTÜ Girişimcilik ekosistemi geliştirilecek, hem de Taşkışla Design Lab amaçlarından biri olan “tasarım endüstrileri özelinde beceri, eğitim ve sektör beklentileri ile işgücü ilişkisinin kurularak endüstrinin doğru gelişimine katkı sağlamak” konusunda katkı sağlayacaktır.
Birinci pilot çalışma kapsamında İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümünden 81 öğrenciye ulaşılmıştır.
Atölyenin anahtar kelimeleri:
- Stratejik tasarım;
- Tasarım inovasyonu;
- Tasarım yönetimi;
- İş planı ve değer önerisi;
- Tasarım ve pazar araştırması;
- Pazarlama ve marka iletişimi;
- Değerlendirme ve karar verme süreçleri;
- Proje yönetimi yöntemleri;
- Muhasebe ve finans;
- Tasarım girişimciliği;
- Stratejik tasarım ve yönetim üzerine vaka çalışmaları.
Ürün Ölçeği. II
Proje tarihleri: 27 Ekim – 29 Aralık 2022
Katılımcılar: İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğrencileri
Mentörler/Yürütücüler: Dr. Öğr. Üyesi Elif Küçüksayraç, Arş.Gör. Selan Arkan, Arş.Gör. Ali Cankat Alan
Proje içeriği:
Projenin öncelikleri, öğrencilerin tasarladıkları ürünleri üretmeleri, bunun için gerekli üretim planını yapabilmeleri, ilgili sektör ile birlikte çalışabilmeleri, tasarladıkları ürünlerin kurumsal kimliğini tasarlayıp markalaşmayı sağlamaları ve güncel ve yenilikçi bir iş planı önermeleridir.
Projenin konusu, çevre dostu bir ürün ailesi tasarlamak (Designing a product family with a green identity) olarak belirlenmiştir. Projede sürdürülebilir tasarım alanındaki en güncel yaklaşımlardan olan “döngüsel tasarım” yaklaşımı kullanılmıştır. Öğrencilerin “dayanıklılık”, “uyarlanabilirlik ve ileri dönüştürülebilirlik (upcycling)”, “sökme ve yeniden kurma” ile “bağlanma ve güven yaratma” gibi döngüsel ürün tasarım stratejilerini uygulayarak bir ürün ailesi tasarlamaları beklenmiştir. En az iki üründen oluşan ürün ailesinin, bir dizi tamamlayıcı ürün veya tek bir ürünün farklı kullanımlara uyarlanması şeklinde oluşturulması hedeflenmiştir. Ürün ailesinin, çalışma alanı ürünleri, aydınlatma ürünleri, mobilya ve aksesuarlar, kişisel bakım ürünleri ve sağlıklı yaşam ürünleri gibi kategorilerde yer alması önerilmiştir.
Bu projede diğer projelerden farklı olarak, ürünün temsili olarak sunulması yerine üretilmesi ve bitmiş ürünün sunulması hedeflenmiştir. Tasarım sürecinde öğrencilerin kullanabilecekleri malzemelerle denemeler yapmaları teşvik edilmiştir. Öğrenciler özellikle son zamanlarda sürdürülebilirlik odaklı tasarımlarda kullanımı yaygınlaşan doğal içerikli (bio) malzemelerle deneyler yapmıştır. Tasarım süreci boyunca eskiz çalışmaları kadar model yapımı da etkin bir tasarım aracı olarak kullanılmıştır.
İkinci pilot çalışma kapsamında İTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümünden 36 öğrenciye, Erasmus+ Değişim Programı ile İtalya’dan gelen 1 öğrenciye ulaşılmıştır. Tasarım süreci boyunca her bir öğrenci en az birer tedarikçi ve üretici ile çalışmıştır.
Atölyenin anahtar kelimeleri:
- Yenilikçi konsept oluşturabilme ve bunu yazılı, sözlü ve görsel olarak ifade edebilme,
- Sistem tasarımı (farklı elemanlar ve fonksiyonlar arasında ilişki oluşturabilme),
- Kurumsal kimlik;
- Karmaşık arayüz çalışmaları;
- Pazar ve rakip analizi;
- Kullanıcı araştırması;
- Ürünü firma ve pazar gerçekliği içinde konumlandırabilme;
- Kendi tasarım yaklaşımını oluşturma;
- Bilgisayar destekli tasarım becerilerinin gelişmesi.
Atölye kazanımları
Çalışmanın sonuçlarından en önemlisi, öğrencilerin daha önce bu seviyede tecrübe etmedikleri bir süreç olan üretici ile birlikte çalışmayı öğrenmeleridir. Özellikle malzeme ve üretim yöntemlerinin öğretildiği derslerde öğrencilerin yaşadıkları şehirdeki üreticileri tanıması ve iletişim kurmasını amaçlanmaktadır. Bu projede ise öğrenciler üreticinin tasarım sürecindeki rolü, katkısı ve karşılaşılabilecek zorlukları deneyimleme fırsatı edinmişlerdir.
